بازارهای مالی بین‌المللی
آشنایی با بازارهای مالی بین‌المللی؛ انواع بازارهای مالی بین‌المللی کدام‌اند؟
بازارهای مالی بین‌المللی
بازارهای مالی با سرعت فزاینده‌ای رو به جهانی‌شدن می‌روند و به همین دلیل امروزه بررسی بازارهای مالی بین‌المللی اهمیت بالایی پیداکرده است.
ما در زندگی روزمره همواره در ارتباطی تنگاتنگ با کالاهای قابل مبادله بین‌المللی هستیم. به‌طور مثال پیراهنی ساخت ترکیه به تن داریم و با خودرویی ساخت ژاپن تردد می‌کنیم؛ اما شاید در زندگی روزانه، مبادلات بین‌المللی دارایی‌های مالی کمتر قابل‌لمس باشد، درحالی‌که ارزش معاملاتی (دلاری) بسیار بیشتری نسبت به کالاهای قابل مبادله دارد. این مبادلات در بازارهای مالی بین‌المللی صورت می‌گیرند.
بازار مالی بین‌المللی، بازار جهانی است که در آن خریداران و فروشندگان دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، ارز، کالاها و ابزار مشتقه را سراسر مرزهای ملی مبادله می‌کنند.
مبادلات بین‌المللی در دارایی‌های مالی بسیار راحت و مطمئن است و مهم‌ترین ویژگی این بازارها تحرک بالای سرمایه در آن‌ها است.
انواع بازارهای مالی بین‌المللی
بازار مالی بین‌المللی انتقال وجوه در سطح جهان را تسهیل می‌کند. وجوه ممکن است برای دوره‌هایی با سررسید مختلف مانند کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت منتقل شود. بازارهای مالی بین‌المللی به 5 دسته تقسیم می‌شوند؛
- بازار ارز
- بازار اوراق قرضه بین‌المللی
- بازار سهام بین‌المللی
- بازار بین‌المللی پول
- بازار اعتبار بین‌المللی
بازار ارز خارجی (Foreign Exchange Market)
بازار ارز خارجی، بازاری برای خریدوفروش ارزهای خارجی است. این بازار بخش مهمی از بازارهای بین‌المللی است و بزرگ‌ترین بازار مالی دنیا محسوب می‌شود. استقراض یا سرمایه‌گذاری در سطح بین‌المللی، نیاز به استفاده از بازار ارز برای تبدیل ارز دارد. بازار ارز درواقع وظیفه تسهیل تجارت و معاملات بین‌المللی را بر عهده دارد. درواقع دلیل به وجود آمدن این بازار تسهیل تعدیلات تراز پرداخت‌هاست.(بنا به تعریف اینوستوپدیا، تراز پرداخت‌ها یا BOP عبارت است از کلیه معاملات انجام‌شده بین نهادهای یک کشور و سایر نقاط جهان طی یک بازه زمانی معین.)
نظام اصلی مبادله ارزها از نظام استاندارد طلا ابتدا به‌نظام نرخ ارز ثابت و سپس به‌نظام نرخ ارز شناور تغییریافته است. بازیگران اصلی این بازار بانک‌های تجاری اصلی، دلالان و بانک‌های مرکزی هر کشور هستند. نکته اصلی که بازیگران این بازار باید به آن توجه کنند نرخ ارز انتظاری است.
بازار اوراق قرضه بین‌المللی
بازار اوراق قرضه بین‌المللی بخشی از بازار مالی بین‌المللی است که اوراق بین‌المللی در آن آورده و فروخته می‌شود. شرکت‌ها ممکن است از طریق انتشار اوراق بین‌المللی وجوه بلندمدت را به ارزهای خارجی جمع کنند. اوراق قرضه خارجی و اوراق قرضه یورو دو نوع اوراق بین‌المللی هستند. بازار اوراق قرضه بین‌المللی نیز عمدتاً این اجزا را شامل می‌شود:
- اوراق قرضه غیرقابل‌تبدیل
- اوراق قرضه قابل‌تبدیل
- اوراق قرضه جهانی
- اوراق قرضه قابل بازخرید
به‌طورکلی دو نوع اوراق قرضه بین‌المللی وجود دارد:
اوراق قرضه‌ای که به واحد پول کشوری که در آن قرارگرفته است تعریف می‌شود اما توسط وام‌گیرندگان خارجی در کشور منتشر می‌شود، اوراق قرضه موازی اوراق قرضه خارجی نامیده می‌شود.
اوراق قرضه‌ای که در کشورهایی به‌غیراز کشوری که مبلغ ارزی اوراق به واحد پول آن تعیین می‌شود، به فروش می‌رسد، یوروباند (اوراق قرضه اروپایی) خوانده می‌شود. معمولاً، آن‌ها در وجه حامل منتشر می‌شوند، پرداخت‌های سالانه داشته و شرط بازخرید نیز دارند. برخی نیز شروط قابلیت تبدیل دارند یا از مقررات نرخ متغیر پیروی می‌کنند.
70 تا 75 درصد اوراق یورو به دلار آمریکا تعیین می‌شوند.
- اوراق قرضه یورو توسط یک سندیکای چند ملیتی بانک‌های سرمایه‌گذاری ضبط می‌شود و هم‌زمان در بسیاری از کشورها قرار می‌گیرد.
- در بازار ثانویه، بازیگران بازار اغلب همان کارگزارانی هستند که گواهی اولیه را می‌فروشند.
بازار جهانی سهام
این بازار به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا سرمایه بیشتری نسبت به یک بازار داخلی جمع کنند تا سهام خود را در تعدادی از کشورهای مختلف به‌طور هم‌زمان نگه‌داری کنند. این بازارها عمدتاً بلندمدت هستند.
بازارهای سهام بین‌المللی بستر مهمی برای تأمین مالی جهانی است. آن‌ها نه‌تنها مشارکت طیف گسترده‌ای از شرکت‌کنندگان را تضمین می‌کنند بلکه می‌توانند اقتصادهای جهانی را به سمت رونق سوق دهند.
برای درک اهمیت بازارهای بین‌المللی سهام، ارزیابی بازار و گردش مالی ابزار مهمی است.
این بازار به شرکت‌ها این امکان را می‌دهند که تنوع سهامدارانشان را افزایش دهند و هم‌چنین درآمدهای ارزی کسب کنند. علاوه بر این، ارائه سهام شرکت‌ها در بازار بین‌المللی سهام منجر به شناخته‌تر شدن شرکت می‌شود. مزیت دیگر بازار بین‌المللی سهام این است که هزینه مبادله را کاهش می‌دهند.
ادغام بیشتر جهانی بازارهای سرمایه به دلایل مختلف رخ می‌دهد:
- اولاً، سرمایه‌گذاران اثرات خوب تجارت بین‌المللی را درک کردند.
- دوما، بازارهای برجسته سرمایه با حذف کمیسیون‌های ثابت معاملات ارزان‌تر شدند.
- سوما، اینترنت و فناوری اطلاعات و ارتباطات تجارت کارآمد و منصفانه را در سهام بین‌المللی تسهیل می‌کنند.
- چهارما، ابرشرکت‌های چندمیلیتی (MNCها) مزایای منابع سرمایه جدید را در سطح بین‌المللی درک کرده‌اند.
بازار بین‌المللی پول
بازار بین‌المللی پول بازاری است که معاملات ارزی بین‌المللی بین بسیاری از بانک‌های مرکزی کشورها انجام می‌شود. معاملات عمدتاً با استفاده از طلا یا دلار آمریکا به‌عنوان پایه انجام می‌شود. عملیات اساسی بازار بین‌المللی پول شامل پول وام گرفته‌شده یا وام گرفته‌شده توسط دولت‌ها یا مؤسسات بزرگ مالی است. مهم‌ترین مسئولیت بازار پول بین‌المللی تجارت ارز بین کشورهاست.
درواقع مؤسسات مالی در این بازار با پذیرش سپرده و ارائه وام به انواع ارز به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خدمات‌رسانی می‌کنند. • بانک‌های چندملیتی سعی می‌کنند نیازهای کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال) مشتریان خود را تأمین کنند، یعنی قبول سپرده‌های MNC و وام (به‌عنوان‌مثال سرمایه در گردش) به ارزهای مختلف.
بازار جهانی بدهی
یکی از مؤلفه‌های بازار مالی جهانی بازار جهانی بدهی (بازار سرمایه وام) است. بازار جهانی بدهی یک حوزه خاص از روابط بازار است، مربوط به گردش بدهی‌های بدهی و تضمین اعتبار طلبکار برای جمع‌آوری بدهی از یک بدهکار.
بازار جهانی بدهی به دو بازار طبقه‌بندی می‌شود: بازار بین‌المللی اعتبار (بازار بدهی‌های وام بانکی) و بازار بین‌المللی اوراق بهادار بدهی که در آن ابزارهای مالی، تأیید روابط بدهی بین طلبکار و وام‌گیرنده اوراق قرضه، اسکناس و تجاری را شامل می‌شود. ویژگی اصلی چنین تقسیم‌بندی، امکان یا عدم امکان خریدوفروش آزاد تعهدات مالی یا ابزارهای مالی است. (معاملات با مبادله هزینه امروز برای آینده به‌عنوان اوراق بهادار طراحی شده است که می‌تواند هدف خریدوفروش آزاد باشد و به‌نوبه خود، معاملات اعتباری، یعنی تعهد وام‌گیرنده قبل از طلبکار، هدف خریدوفروش آزاد نیست). هر یک از بازارها یورومارکت را به عنوان بخشی از بازار بین‌المللی بدهی دربرمی‌گیرد.
چرا افراد از بازارهای مالی بین‌المللی استفاده می‌کنند؟
استفاده از شرایط اقتصادی مطلوب: هنگامی که انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل ارزی که در دست دارند افزایش ارزش خواهد داشت و به حصول سود از تنوع بین‌المللی فکر می‌کنند.
اعتباردهندگان به دلایل زیر اعتبار بازارهای خارجی را تأمین می‌کنند:
در نرخ بهره خارجی بالاتر سرمایه‌گذاری کنند. هنگامی که انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل پول خود افزایش ارزش خواهد داشت و به حصول سود از تنوع بین‌المللی فکر می‌کنند.
وام‌گیرندگان اقدام به استقراض در بازارهای خارجی می‌کنند زمانی که: در نرخ بهره خارجی پایین‌تر سرمایه‌گذاری کنند و انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل پول خود کاهش ارزش خواهد داشت.
جمع‌بندی
به‌طور خلاصه می‌توان گفت که بازارهای مالی بین‌المللی به دلیل کمک به تسهیل مبادلات و با تسهیل تأمین مالی به وجود می‌آیند. در دنیای امروز نیاز به حضور بیش‌ازپیش این بازارها احساس می‌شود.
به‌طورکلی بازارهای مالی بین‌المللی را می‌توان به سه دسته کلی: بازار ارز خارجی، بازار بین‌المللی سرمایه و بازار بین‌المللی پول تقسیم کرد.
بازار بین‌المللی پول محلی برای ابزار کوتاه‌مدت مبادله می‌شود و در بازار بین‌المللی، سرمایه ابزار بلندمدت مبادله می‌شود.
دو عاملی که بر تصمیم‌گیری‌های مشارکت‌کنندگان در بازارهای مالی اثر می‌گذارد عبارت‌اند از: نرخ ارز انتظاری و نرخ بهره.
مهم‌ترین ویژگی بازارهای مالی بین‌المللی تحرک بالای سرمایه است. از سویی دیگر عمق این بازار زیاد است که به معنای حضور مشارکت‌کنندگان بسیار در این بازارهاست. در بازارهای مالی بین‌المللی ابزارهای مختلفی برای پوشش ریسک وجود دارد که استفاده از هریک از آن‌ها نیازمند فراگیری دانش تخصصی می‌باشد.
