خلاصه کتاب برکشایر فراتر از وارن بافت

خواندن کتاب برکشایر فراتر از وارن بافت چه سودی برای من دارد؟ یاد بگیرید که چطور فرهنگ شرکتی متمایز می‌تواند موجب رونق یک شرکت شود

برخی شخصیت‌ها آنچنان تأثیرگذار و اعجاب‌انگیزند که تصور جهانی بدون آن‌ها دشوار است. وارن بافت، افسانه سرمایه‌گذاری، چنین شخصیتی است. بافت پس از شکل‌دادن به برکشایر هاتاوی، شرکتی مختلط باارزش بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار و رساندن آن از فرش به عرش، شالوده‌ای تلقی می‌شد که شرکت بدون او نمی‌توانست به تنهایی سر پا بایستد. با این وجود این بخش‌ها نشان خواهند داد که ارزش‌های اصلی که بافت برای القای آن‌ها سخت تلاش کرده است و فرهنگ شرکتی که به دنبال آن آمده است، دقیقا همان چیزی هستند که برکشایر هاتاوی را حتی پس از رفتن بافت، موفق نگه خواهند داشت. شما در مسیر کشف بافت یاد خواهید گرفت که چطور شما نیز می‌توانید چنین فرهنگ قوی و یکپارچه‌ای را به شرکت خودتان القا کنید. در این بخش‌ها، از نکات زیر نیز مطلع خواهید شد :

• چطور برگرداندن برگر عملاً می‌تواند به زندگی‌کردن رویای غایی شما منجر شود
• چرا مدیران جزء باید تصمیمات بیشتری در مقایسه با مدیران ارشد بگیرند
• پس از رفتن مؤسس برکشایر، وارن بافت، چه کسی جای او را می‌گیرد

شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر علیرغم تنوع، ارزش‌های اصلی مشترکی دارند.

برکشایر هاتاوی که کار خود را در سال ۱۹۶۵ از جایگاهی معمولی آغاز کرد، به تدریج به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان بدل شده است. رهبر نمادین این شرکت، وارن بافت، در دهه ۱۹۰۰ به سرعت به شهرت رسید و انتخاب سهام زیرکانه‌ی وی، سهم شرکت‌های درجه‌یکی نظیر آمریکن‌اکسپرس، کوکاکولا و شرکت واشنگتن‌پست را برای او به ارمغان آورد. دارایی‌های برکشایر هاتاوی به عنوان یک شرکت بسیار عظیم و متنوع هستند و نفوذ آن بر طیف گسترده‌ای از منافع تجاری، مالی و تولیدی است. برخی از شرکت‌های تحت مالکیت آن به شرح زیر هستند:

جیکو (GEICO)، دومین بیمه‌گر پرطرفدار خودرو در ایالات‌متحده؛ Burlington Northern Santa Fe، یکی از شرکت‌های راه‌آهن قاره‌پیمای اصلی آمریکای شمالی؛ و MidAmerican Energy، عرضه‌کننده انرژی جهانی. این شرکت تنها از طریق درگیری گسترده‌ی برکشایر هاتاوی در کسب و کارهای مختلف نیست که توان تنوع‌بخشی خود را اثبات می‌کند. شرکت‌های تابعه‌ی این شرکت تقریباً در هر مقوله قابل‌اندازه‌گیری تفاوت گسترده‌ای باهم دارند، برای مثال قیمت خرید، اندازه شرکت و تعداد کارمندان. با چنین تنوع شرکتی زیر یک سقف، میزانی از همگنی را می‌توان انتظار داشت. شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر هاتاوی درواقع در فرهنگ شرکتی منحصر به فرد آن شریک‌اند که براساس ارزش‌هایی به وجود آمده است که در خدمت ایجاد وحدت در چنین پورتفولیوی متنوعی هستند. یکی از ارزش‌های اصلی شرکت، ابدی بودن است. شراکت بلندمدت در برکشایر هاتاوی ارزش زیادی دارد؛ این شرکت خود را به عنوان مکانی به شرکت‌های تابعه ازجمله بسیاری از کسب و کارهای خانوادگی عرضه می‌کند که می‌توانند خانه‌ای دائمی را در آن بیابند. اینگونه، خصیصه‌ها و اشتراکات وحدت‌بخش در پیوندهای مبتنی بر اعتماد یافت می‌شوند نه در معیارهای مالی صرف. این خصیصه‌ها درمجموع فرهنگ برکشایر هاتاوی را خلق می‌کنند.

آگاهی به بودجه و متعهدبودن به قول‌ها کانون رویکرد برکشایر هاتاوی است

فرهنگ برکشایر هاتاوی متشکل از ارزش‌های اصلی است که با حروف منفرد BERKSHIRE توضیح داده می‌شوند: یعنی هر حرف، ارزشی متناظر دارد. بیایید سرنام دو حرف اول را بررسی کنیم تا دو مورد از مهم‌ترین ارزش‌های این شرکت را بفهمیم. “B” بیانگر یکی از اساسی‌ترین اصول برکشایر هاتاوی است: budget consciousness (آگاهی به بودجه). توجه کنید که چطور شرط بستن شرکت روی GEICO که بیمه‌گر خودرو بود، موید تمرکز آن روی آگاهی به بودجه است. GEICO از طریق صرفه‌جویی جدی و کارآمدی عملکردی فوق‌العاده، آگاهی به بودجه را عملی می‌کند. با این حال هدف شرکت برای حداقل نگه‌داشتن هزینه‌ها صرفاً به معنای افزایش سود نیست. درواقع GEICO بخش اعظم پس‌انداز خود را به عنوان اضافه پرداخت کمتر به مشتریان انتقال می‌دهد. این سیاست نیز موجب جذب مشتریان بیشتر شده و حجم اضافه پرداخت کلی بیشتر برای شرکت را به دنبال دارد. “E” به Earnestness (جدیت) اشاره دارد. ارزش تعهد به قول، یا جدیت مشخصه‌ای است که درکل بر تمام شرکت‌های تابعه برکشایر هاتاوی، خصوصاً شرکت‌های بیمه آن اعمال می‌شود. فلسفه کسب و کار National Indemnity Company (NICO)، شرکت تابعه برکشایر هاتاوی مبتنی بر جدیت به مؤثرترین شکل آن است. تأکید فلسفه آن روی این نکته است که گرچه سیاست بیمه صرفاً یک قول است، هدف NICO دادن قول‌هایی است که بیشترین کیفیت را دارند. شرکت چطور این کار را انجام می‌دهد؟ NICO سیاست‌هایی را می‌نویسد که بیمه‌گران دیگر نمی‌توانند آن‌ها را بنویسند یا نخواهند نوشت، چون چنین سیاست‌هایی شامل ریسک‌های نامعمول برای اضافه‌پرداخت‌های نسبی می‌شود. در ماه‌های پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر در ایالت متحده، NICO سیاست‌های تروریسم بزرگ‌مقیاسی را نوشت که شامل سیاستی ۱ میلیارد دلاری برای چند خط هوایی بین‌المللی و سیاستی ۵۰۰ میلیون دلاری برای سکوی نفتی خارجی می‌شد. NICO می‌تواند چنین سیاست‌هایی را بنویسد و به اصل جدیت خود عمل کند چون ارزش‌های اصلی برکشایر هاتاوی را به ارزش خود بدل کرده است.

وجهه قوی و پیوندهای خانوادگی منسجم خدمت زیادی به برکشایر هاتاوی کرده‌اند

وجهه خوب ماندگار است، نه فقط از منظر حفظ دوستی. حتی بخش مالی شرکت نیز می‌تواند از وجهه خوب شرکت در صنعت سود ببرد. مهم اینکه سرمایه‌گذاری روی ارزش reputation (وجهه) – “R” در BERKSHIRE – برای شرکت‌های برکشایر هاتاوی فایده داشته است. Jordan’s Furniture به عنوان خرده‌فروش موفق مبلمان و شرکت تابع برکشایر هاتاوی، سالانه ۹۵۰ دلار در هر فوت مکعب درآمد دارد، رقمی که تقریباً شش برابر متوسط این صنعت است. راز این شرکت؟ Jordan’s Furniture وجهه‌ای قابل‌اطمینان دارد که مبتنی بر خدمات منحصر به فرد آن به مشتری است. رویکرد آن فراتر از ارائه انتخابی گسترده از بین مبلمان باقیمت خوب و تحویل فوری است تا هماهنگ‌کننده‌ی تجربه‌ای خاص باشد که این شرکت نامش را «سرگرمی خریدار» می‌گذارد. برای مثال دریکی از این فروشگاه‌ها مشتریان می‌توانند روی صندلی یک تئاتر کوچک نشسته و شبیه‌سازی پرواز را تماشا کنند. در دیگری، مشتریان می‌توانند در مدل خیابان بوربون در نیواورلئانز قدم بزنند و حتی تور قایق روی رودخانه را داشته باشند. این تدابیر درون‌فروشگاهی سرگرم‌کننده مشتریان علاقه‌مند زیادی را جذب خودکرده و باعث افزایش فروش می‌شود. سرمایه‌گذاری واقعی Jordan روی ارزش وجهه، فایده داشته است! “K” در BERKSHIRE، kinship (خویشاوندی)، برای شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر ارزشمند بوده است. برکشایر هاتاوی در تلاش برای استحکام پیوندهای خویشاوندی به دنبال خلق رفاهی است که نسل‌ها دوام داشته باشد، به همان شکلی که خانواده‌ای مستحکم برای هویت و میراث ارزش قائل است. برکشایر هاتاوی برای بلندمدت فعالیت تجاری می‌کند. همین امر موجب جذابیت خاص کسب و کارهای خانگی برای آن می‌شود، چون مشخصه اصلی آن‌ها اغلب پیوندهای قوی نظیر انصاف، احترام متقابل و اعتماد است. در کسب و کار این کار به صرفه است. در سال ۱۹۹۵ برکشایر هاتاوی توانست کسب و کار خانوادگی RC Willey Home Furnishings را به ازای ۲۵ میلیون دلار کمتر از پیشنهاد رقیب بخرد. RC Willey می‌دانست که برکشایر هاتاوی قدرت کسب و کار خانوادگی را درک کرده و در جایگاه مالی و سیاست روابط دائمی آن را ارزشمند می‌دانست. به همین دلیل مزایای فرهنگ شرکتی آن به برکشایر هاتاوی اجازه داده است تا در عین پس‌انداز پول، معامله انجام دهد!

مبتکران و متفکران کارآفرین تحت سیاست مدیریت عدم‌مداخله برکشایر، پیشرفت می‌کنند

وارن بافت به عنوان کارآفرینی در حوزه کسب سود، نشان داد چطور کسب و کاری کوچک می‌توانست به شرکتی عظیم بدل شود.n تعجبی ندارد که این روحیه کارآفرینی هنوز هم سوخت فرهنگ شرکت برکشایر هاتاوی است. مدیران برکشایر باید self-starters (مبتکر) باشند، یعنی “S” در BERKSHIRE. مبتکران کارآفرینانی هستند که دید دارند و می‌توانند کسب و کار را به تنهایی مدیریت کنند. درواقع دربین کارآفرینان برکشایر چند برنده جایزه Horacio Alger به چشم می‌خورند، افتخاری برای افرادی که اغلب در زمان سختی، موفقیت کسب کرده‌اند. یکی از برندگان این جایزه آلبرت لی اولتچی، بنیان‌گذار FlightSafety International بود. اولتچی حدوداً در ۱۶ سالگی دکه همبرگری به نام “Little Hawk” افتتاح کرد و از سود آن برای تأمین بودجه درس‌های پرواز خود استفاده کرد. شور او برای پرواز الهام‌بخش او برای یاددادن پرواز به دیگران شد. درنهایت اولتچی اولین مدرسه آموزش خلبانی تجاری جهان را پدید آورد که با استفاده از شبیه‌ساز پرواز، الگوهای روتین و تمرین شرایط اضطراری را آموزش می‌داد. از ۱۹۹۶ FlightSafety بخشی از برکشایر هاتاوی بوده است. برکشایر هاتاوی برای تشویق ذهنیت مبتکری بین کارکنان، رویکرد مدیریت handsoff (عدم‌مداخله) را به کار می‌گیرد (“H” در BERKSHIRE). بخش اعظم کسب و کارها اغلب ساماندهی دیوان‌سالارانِ دارند، درگیر کمیته‌ها و جلسات هستند و چندین لایه کار گزارش‌دهی برای تضمین کنترل هر پیام و تصمیم دارند. در مقابل، رویکرد مدیریتی برکشایر هاتاوی برای تمرکززدایی و استقلال ارزش قائل است. هر شرکت تابعه مستقل است و تنها حیاتی‌ترین تصمیمات در دفاتر اصلی اتخاذ می‌شود. جالب اینکه شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر هاتاوی بیش از ۳۰۰۰۰۰ نفر را به کار می‌گیرند، در حالی که دفاتر اصلی برکشایر تنها دوجین کارمند درخواست می‌کند. برخی از شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر قانون ۱۰/۹۰ را نیز به کار می‌گیرند که طبق آن مدیران جزء ۹۰ درصد تصمیمات را می‌گیرند، در حالی که مدیران ارشد در باقی همکاری دارند – به خصوص مسائلی که شامل ریسک غیرمعمول می‌شود، به مهارت‌های خاص نیاز دارد یا فراتر از تخصص مدیران جزء است. این سبک عدم‌مداخله دقیقا همان چیزی است که برکشایر هاتاوی را برای مبتکران جذاب می‌کند. مدیران اجرایی می‌فهمند که می‌توانند به اداره مستقل کسب و کار خود ادامه دهند و در عین حال از شراکت با برکشایر هاتاوی حس امنیت کنند.

زیرک بمانید و کار را ساده نگه‌دارید. برکشایر هم از نقطه قوت خرید شرکت‌های تابعه‌اش سود می‌برد

برکشایر هاتاوی طی بیش از ۵۰ سال چندین شرکت خریده است و ارزش هر یک در طول زمان افزایش‌یافته است. این شرکت چطور موفق به این کار شده است؟ چون شرکت‌های تابعه‌ی این شرکت خرید زیادی انجام می‌دهند و در این کار نیز موفق هستند. آن‌ها inverstor savvy (زیرکی سرمایه‌گذاری) دارند، یعنی “I” در BERKSHIRE. این یعنی شرکت‌های تابعه حواسشان به شرکت‌هایی است که فرهنگ‌سازمانی آن‌ها متناسب با خودشان است – که امکان جذب شرکت هدف بدون حتی دادن بالاترین پیشنهاد را دارند. علاوه خبر این، بسیاری از شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر، رویکرد این شرکت به خرید را با جذب شرکت‌هایی تکرار می‌کنند که آن‌ها نیز روی ارزش‌های اصلی نظیر اعتماد و شراکت تأکیددارند. شرکت مواد شیمیایی و تابعه‌ی برکشایر، یعنی Lubrizol تعدادی خرید کوچک‌تر انجام داده است که بسیاری از آن‌ها نه‌تنها دانشمندان بااستعداد و مدیران کسب و کار مناسب فرهنگ اخلاقی و پژوهش‌محور آن را به ارمغان آورده‌اند، بلکه قابلیت‌های پژوهش و توسعه را نیز افزایش داده‌اند. احتمالاً متوجه شده‌اید که شرکت‌های تابعه نیز ماهیتی خاص دارند. تاکنون دیدیم که شرکت‌های برکشایر هاتاوی درگیر تجارت در حوزه‌های انرژی، حمل و نقل، مواد شیمیایی، بیمه یا مبلمان به عنوان چند نمونه هستند. مختصر اینکه معیارهای خرید این شرکت گرایش به کسب و کارهایی را نشان می‌دهد که درکشان آسان است؛ یعنی کسب و کارهایی که جوهری rudimentary (اولیه) دارند – “R” در BERKSHIRE. منطق این است که این کسب و کارها مدت‌هاست که تجربه اندوخته‌اند و به همین دلیل همگان آن‌ها را می‌شناسند؛ علاوه بر این، انتظار می‌رود چنین کسب و کارهایی سال‌های آتی نیز تجربه بیندوزند که این امر به گرایش شرکت به ثبات و ارزش بلندمدت بی‌میلی نشان می‌دهد. این کسب و کارهای اولیه معمولاً ریسک کمتری در مقایسه با صنایع جدید یا ظاهراً بیگانه دارند. در برکشایر هاتاوی ساده‌ نگه ‌داشتن امور و نداشتن زیان مهم‌تر است نه کسب پول از طریق ریسک‌های بزرگ.

برکشایر همیشه برنامه‌ریزی بلندمدت را در ذهن داشته است اما چالش‌هایی پیش رو هستند

این پرسش در ذهن همه وجود دارد: پس از مرگ وارن بافت چه اتفاقی برای برکشایر می‌افتد؟ بسیاری از افراد نگران‌اند که از دست‌دادن بافت به معنای پایان برکشایر هاتاوی باشد. اما با در ذهن‌داشتن ارزش اصلی این شرکت یعنی eternality (ابدیت) – “E” در BERKSHIRE – بافت فرهنگ و راهکارهای شرکت را به شکلی پدید آورده است که پس از مرگش نیز برکشایر هاتاوی ماندگار باشد. بافت از سال ۱۹۹۳ تعدادی مقاله در این خصوص نوشته است که برکشایر بدون او چطور باید باشد، او به همراه هیئت‌مدیره طرح جانشینی را تدوین کرده است که تقسیم‌کار بافت به دو نقش مجزا را تجویز می‌کند: مدیریت و سرمایه‌گذاری. برکشایر هاتاوی از آن زمان تاد کامبز و تد وشلر را به عنوان مدیران سرمایه‌گذاری به خدمت گرفته است، دونفری که مهارت‌های لازم برای مدیریت خط سرمایه‌گذاری کار بافت را دارند و حتی در سال‌های اخیر از عملکرد سرمایه‌گذاری بافت نیز فراتر رفته‌اند! بافت تضمین کرده است که شرکتش نامزدهای قوی برای مدیران آتی دارد که گوش به زنگ هستند. مهم‌ترین خصیصه برای جانشین مدیر و مدیرعامل، تعهد به فرهنگ برکشایر هاتاوی است. درنتیجه همان‌طور که طرح جانشینی تشریح می‌کند، بهترین نامزدها افراد داخلی هستند یا کارمندانی که اکنون شرکت‌های تابعه‌ی برکشایر را مدیریت می‌کنند. قوی‌ترین نامزد فرانک پتاک، مدیرعامل در گروه مارمون از سال ۲۰۰۶ است. پتاک بیش از ۴۰ سال تجربه کاری تجاری دارد. با این وجود بحثی در این نیست که جانشینان بافت، هرکسی که ممکن است باشد، قطعاً با چالش‌هایی روبرو خواهد شد. تغییر فاحش در شرکت‌های تابعه یک احتمال قطعی است. جانشینان بافت مجبورند مدیران را به دقت بررسی کنند تا از روابط پرتنش پرهیزکرده و اطمینان حاصل کنند که تنها مدیران برجسته انتخاب می‌شوند و در عین حال دوره تصدی طولانی نیز حفظ شود. چالش دیگر ادامه رویکرد منحصر به فرد بافت به خریدها است. معمولاً حسابداران و وکلا هدف خرید را طی هفته‌ها و ماه‌ها بررسی می‌کنند. درمقابل، بافت افراد را اغلب در کمتر از یک دقیقه ارزیابی می‌کند و معامله بدون تاخیر انجام می‌شود، گاهی حتی در همان تماس تلفنی اول! البته همه این‌طور تجارت نمی‌کنند! جانشینان بافت مجبورند رویکرد خود را به خرید پیدا کنند، رویکردی که بهتر از بقیه متناسب با مهارت‌های شخصی آن‌ها باشد.

برکشایر می‌تواند درس جانشینی ارزشمندی در تجربه گروه مارمون پیدا کند

در اواسط دهه ۱۹۹۰، تحلیل‌گران مالی در این پرسش عمیق شدند که آیا شرکت هولدینگ گروه مارمون پس از فوت مؤسسانش، جی و رابرت پریتزکر، از هم فرومی‌پاشد. امروز جامعه مالی در حال تلاش برای استنباط سرنوشت برکشایر هاتاوی با توجه به ۸۵ ساله‌شدن وارن بافت در سال ۲۰۱۵، با پرسشی مشابه روبروست. شباهت‌های بین گروه مارمون و برکشایر هاتاوی فراوان‌اند. هر دو به دنبال کسب و کارهای متنوع به عنوان اهداف خرید بوده‌اند؛ هر دو در پی کسب و کارهای اولیه رفته‌اند و درکل سبک مدیریتی نامتمرکز را دنبال می‌کنند. هم‌گروه مارمون و هم برکشایر هاتاوی توسط مردان قدرتمندی بنانهاده شده و توسعه یافتند که نشانی ماندگار روی شرکت‌های مرتبط خود گذاشتند. منتقدانی که معتقدند گروه مارمون پس از پریتزکرها سقوط می‌کند، اشتباه می‌کردند. این شرکت به پیشرفت خود ادامه داد و بیش از ۱۰۰ شرکت را خرید. در سال ۲۰۰۸، گروه مارمون شرکت تابعه‌ی برکشایر شد که به خاطر ارزش‌ها اصلی مشترک، کاملاً مناسب آن بود. فرانک پتاک، مدیر گروه مارمون از سال ۲۰۰۳، اکنون مدیرعامل است. این شرکت به همان عملکرد دهه‌ها قبل خود ادامه می‌دهد، یعنی زمانی که جی و رابرت پریتزکر هنوز مسئول بودند. علیرغم وجود معدودی امرو قطعی، می‌توانیم درس‌های زیادی از گروه مارمون بگیریم. وقتی برکشایر هاتاوی به ارزش‌های اصلی خود مانند گروه مارمون وفادار می‌ماند، می‌تواند به حیات ادامه داده و همچنان رونق داشته باشد، حتی پس از رفتن بافت.

خلاصه پایانی

پیام کلیدی در این کتاب:

آگاهی به بودجه، جدیت و خویشاوندی برخی از ویژگی‌های کلیدی هستند که به تلاش‌های تجاری در برکشایر هاتاوی قدرت می‌دهند، یک شرکت مختلط چندمیلیارد دلاری که مبتکران آن را هدایت کرده و فاسفه مدیریت عدم‌مداخله به آن جهت می‌دهد. با حفظ وجهه قوی در صنایع مختلف، تشویق سرمایه‌گذاری زیرکانه و گرایش به کسب و کارهای اولیه، بنیانگذار برکشایر هاتاوی، وارن بافت میراثی را پدید آورده است که حتی پس از رفتنش نیز به رونق ادامه خواهد داد.

ارزش‌های اصلی را بانام شرکت خودتان بسازید

برکشایر هاتاوی نشان داد که یک‌راه برای خلق مجموعه‌ای از ارزش‌ها که کارکنانتان بتوانند آن‌ها را به خاطر سپرده و با آن‌ها زندگی کنند، ساختن و قرار دادن آن‌ها در نام شرکت است. برای مثال برکشایر به هر حرف نام خود یک ارزش نسبت داد، برای مثال آگاهی به بودجه (budget consciousness) برای “B” و جدیت (earnestness) برای “E”. خودتان امتحان کنید! با انجام این کار می‌توانید برخی از اصول کلیدی را کشف کنید که شرکتتان می‌تواند با کمک آن‌ها پیشرفت کند.